Topoqrafiya sahəsi
Topoqrafiya, yer səthinin relyefi və üzərindəki obyektlərin ölçülməsi, xəritəyə köçürülməsi və təsviri ilə məşğul olan bir elmdir. Bu sahə, yerin təbii və süni xüsusiyyətlərini ölçür, həmçinin yüksəklikləri və ərazidəki digər elementləri müəyyən edir. Topoqrafiya, ərazinin planlaşdırılması, inşaatı və inkişafı üçün əsaslı məlumatlar təmin edir.
Topoqrafiyanın tətbiq sahələri
Topoqrafiya bir çox sahədə tətbiq olunur:
- Tikinti və inşaat: Binaların, körpülərin və digər obyektlərin layihələndirilməsi
- Şəhərsalma: Yeni yaşayış və sənaye sahələrinin planlaşdırılması
- Kənd təsərrüfatı: Torpaq sahələrinin bölgüsü və suvarma sistemlərinin qurulması
- Ekologiya və geologiya: Təbii ehtiyatların tədqiqi və ətraf mühitin qorunması
Topoqrafiyada istifadə olunan alətlər
🔹 Total stansiya – məsafə və bucaqları dəqiq ölçmək üçün istifadə olunur.Tikinti və xəritəçəkmə işlərində geniş tətbiq 33edilir.
🔹 Niveller – yerin hündürlük fərqlərini ölçmək üçün istifadə olunur. Ərazinin maililiyini müəyyən edir.
🔹 GPS/GNSS cihazları – koordinatların (enlik, uzunluq, hündürlük) müəyyən edilməsi üçün istifadə olunur. Sürətli və dəqiq ölçmələr aparmağa imkan verir.
🔹 Dron və Lidar – hava çəkilişi və 3D relyef ölçmələri üçün müasir texnologiyalardır. Əlçatmaz və geniş ərazilərdə istifadə olunur.
Topoqrafiyanın əsas məqsədi yer səthinin dəqiq təsvirini yaratmaqdır. Bu məqsədə çatmaq üçün aşağıdakı vəzifələr yerinə yetirilir:
- Yer səthinin ölçülməsi
- Topoqrafik xəritələrin tərtibi
- İnşaat və mühəndis layihələrinin hazırlanması
- Torpaq sahələrinin bölgüsü və idarə edilməsi
- Təbii və süni obyektlərin qeydiyyatı
Topoqrafik xəritələr
Topoqrafik xəritələr yerin relyefini və obyektlərini göstərən xəritələrdir. Bu xəritələrdə izohət xətləri (eyni hündürlüklü nöqtələri birləşdirən xətlər) relyefi təsvir edir.
Qazax Rayonunun Topoqrafik Xəritəsi: Monqolustan Topoqrafik Xəritəsi:
Moskva Topoqrafik Xəritəsi: Norveç Topoqrafik Xəritəsi: